Αυτοί που δηλητηρίασαν τα όνειρα της Σάρα

Η Σάρα ξύπνησε πάλι από τον πόνο, μόνη της στο χαλί, ζέχνοντας ακόμα από την προηγούμενη νύχτα. Δεν είχε ονειρευτεί, εδώ και μήνες, από όσο μπορούσε να θυμηθεί. Απλώς ξυπνούσε με τον πόνο μέσα της, τη γνώση της εγκατάλειψής της στο γεμάτο κόσμο σπίτι και το κενό που ήταν το μέλλον της.
Όταν το σχολείο έκλεισε “λόγω του Covid”, ο πατέρας της Σάρα, είπε ότι θα είναι μόνο για μια εβδομάδα και ότι θα μπορούσε να τον βοηθήσει στη συγκομιδή. Τα φρούτα θα πρέπει να μαζευτούν, ούτως ή άλλως. Όταν έφτασε η εποχή συγκομιδής, οι αγορές έκλεισαν και τα φρούτα σάπισαν στην αποθήκη στο πίσω μέρος του σπιτιού. Ο χρηματομεσίτης είχε διαβιβάσει τα έξοδα των φαρμάκων του μικρού της αδελφού όταν είχε πάει στο νοσοκομείο τρεις μήνες νωρίτερα, και έπρεπε να τον πληρώσουν με τη σοδειά. Ο πατέρας της Σάρα, της εξήγησε ότι το κολέγιο δεν ήταν πλέον επιλογή, και εκείνη έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει. Ο άντρας ήταν γέρος και μισούσε τη μυρωδιά και τη θέα του, αλλά είχε εξοφλήσει τον χρηματομεσίτη και τώρα η Σάρα του χρωστούσε.

Πριν από περίπου 20 χρόνια, άρχισε να εισρέει αυξημένη χρηματοδότηση στη διεθνή δημόσια υγεία. Αυτή προερχόταν κυρίως από λίγες ιδιωτικές πηγές, ανθρώπους που είχαν μεγαλώσει σε πλούσιες χώρες και είχαν κάνει την περιουσία τους από λογισμικό υπολογιστών. Η επένδυσή τους προσέλκυσε περαιτέρω χρηματοδότηση από εταιρείες και κυβερνήσεις μέσω “συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα” που πρόσθεσαν δημόσιους φόρους στις προτεραιότητες του ιδιωτικού χρηματοδότη. Νέα ιδρύματα και μη κυβερνητικές οργανώσεις πλήρωναν ανθρώπους σε φτωχές χώρες για να εργαστούν σε τομείς της δημόσιας υγείας που ενδιέφεραν τους πλούσιους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), παλαιότερα χρηματοδοτούμενος από χώρες ως τεχνικός οργανισμός, απέκτησε νέα “καθορισμένη” χρηματοδότηση από αυτές τις πηγές, υιοθετώντας το τεράστιο δίκτυο και την επιρροή του ΠΟΥ για να προωθήσει τις προτεραιότητες των επενδυτών.

Αυτή η νέα χρηματοδότηση ήταν επωφελής για τη διεθνή δημόσια υγεία (ή “παγκόσμια υγεία”). Πήραμε μεγαλύτερους μισθούς και πολλά ταξίδια, κάνοντας πλουσιότερες και πιο ενδιαφέρουσες ζωές. Με καλύτερους πόρους για προγράμματα ασθενειών, όπως η ελονοσία και η φυματίωση, μείωσαν τις ασθένειες και τους θανάτους που μπορούσαν να αποφευχθούν. Πίσω από όλα αυτά, μερικοί πολύ πλούσιοι άνθρωποι αποφάσιζαν τις προτεραιότητες για την υγεία δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό δεν διευκολυνόταν από εκείνους των οποίων διακυβευόταν η υγεία, αλλά από εκείνους των οποίων η καριέρα διακυβευόταν. Αυτή η υποστήριξη του συγκεντρωτισμού της δημόσιας υγείας έχει γίνει κοινά αποδεκτή, ενώ ταυτόχρονα ισχυρίζονται την αποκέντρωσή της. Η εργασιακή σταθερότητα μπορεί να καλύψει πολλά κακώς κείμενα.

Οι ιδιώτες χορηγοί, και οι φαρμακευτικές εταιρείες στις οποίες επενδύουν, δίνουν χρήματα για κάποιο λόγο. Οι εταιρείες έχουν την ευθύνη απέναντι στους μετόχους τους να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Οι επενδυτές επιδιώκουν να αυξήσουν τον δικό τους πλούτο. Όταν τα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας φαίνονται πιο μετρήσιμα, όπως ο αριθμός Χ εμβολίων που έσωσαν τη ζωή του αριθμού Υ παιδιών, η προσοχή των μέσων ενημέρωσης και του κοινού βοηθά επίσης στη δημιουργία θετικής εικόνας. Η βελτιωμένη υγιεινή και η υποστήριξη των εργαζομένων στον τομέα της υγείας μπορεί να είναι ένας καλύτερος τρόπος για να σταματήσουν τα παιδιά να πεθαίνουν, αλλά το κοινό δεν ενθουσιάζεται με κλινικές και τουαλέτες.

Η παγκόσμια υγεία χωρίζεται σε δύο προσεγγίσεις. Η μία πλευρά συνέχισε να προωθεί την ορθοδοξία της δημόσιας υγείας, δίνοντας προτεραιότητα στις ασθένειες υψηλού κόστους, στον τοπικό έλεγχο και στη σημασία των τοπικών οικονομιών για την υγεία. Οι συστάσεις του ΠΟΥ για το 2019 για την πανδημία γρίπης, για παράδειγμα, επισημαίνουν ότι το κλείσιμο των συνόρων, ο περιορισμός των υγιών ανθρώπων και το κλείσιμο των επιχειρήσεων δεν πρέπει ποτέ να εξετάζονται, καθώς θα προσέφεραν ελάχιστο όφελος, αλλά θα εξαθλίωναν περαιτέρω τους φτωχούς ανθρώπους και θα προκαλούσαν καθαρή ζημιά. Η άλλη πλευρά, πολύ καλύτερα χρηματοδοτούμενη, οικοδόμησε μια αφήγηση ότι οι απροσδιόριστες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία αποτελούσαν υπαρξιακή απειλή. Ισχυρίζονται ότι αυτές αντιμετωπίζονταν καλύτερα με τον συγκεντρωτικό έλεγχο, τον περιορισμό των πληθυσμών και την επιβολή εξωτερικής υποχρεωτικής απόκρισης, όπως ο μαζικός εμβολιασμός.

Ο Covid-19 έδωσε την ευκαιρία στη νέα δημόσια υγεία να αποδείξει την αξία της. Η αντιμετώπιση έδειξε ότι ο έλεγχος του πληθυσμού σε συνδυασμό με τον μαζικό εμβολιασμό μπορούσε να συγκεντρώσει με επιτυχία τον πλούτο, εξασφαλίζοντας παράλληλα μεγαλύτερη συνολική φτώχεια και μετάδοση ασθενειών υψηλότερου κόστους. Τα ανθρώπινα δικαιώματα θα μπορούσαν να παραμεριστούν, η σημασία της εκπαίδευσης και η λειτουργία των τοπικών οικονομιών θα μπορούσαν να αγνοηθούν. Απέδειξε επίσης ότι, όταν οι μισθοί και οι καριέρες εξαρτώνται από αυτό, το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού δημόσιας υγείας θα συμμορφωθεί, όσο αντίθετες και αν είναι οι εντολές τους με τις προηγούμενες γνώσεις ή τις ηθικές αρχές. Αυτό έχει αποδειχθεί με παρόμοιο τρόπο και σε προηγούμενες γενιές. Μια ολόκληρη νέα βιομηχανία πανδημίας χτίζεται τώρα πάνω σε αυτό το θεμέλιο.

Όπως έχουν επισημάνει ο ΠΟΥ και εξέχοντα ιδρύματα, η εκπαίδευση ήταν ένας δρόμος για τα κορίτσια και τις γυναίκες σε χώρες με χαμηλό εισόδημα για να ξεφύγουν από τον κύκλο της φτώχειας και των παιδικών γάμων. Εκατομμύρια νεαρές γυναίκες σε τέτοιες καταστάσεις δεν έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη χωρίς τη συγκατάθεση του συζύγου και, κατά συνέπεια, ελάχιστη πρόσβαση στην αντισύλληψη ή στη βασική γυναικολογική περίθαλψη για τη βλάβη που προκαλείται στα νεαρά κορίτσια που βιάζονται και κακοποιούνται. Ουσιαστικά γίνονται σκλάβες του συζύγου τους, ο οποίος είναι συνήθως πολύ μεγαλύτερος. Αυτό δεν είναι καινούργιο – οι οργανισμοί του ΟΗΕ το χαρακτηρίζουν “τρομακτική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στερεί από τα κορίτσια την εκπαίδευση, την υγεία και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές τους”. Αυτοί που διαχειρίστηκαν την αντιμετώπιση του Covid, συμπεριλαμβανομένου του ΠΟΥ και άλλων οργανισμών του ΟΗΕ, έλαβαν συνειδητή απόφαση να αναγκάσουν εκατομμύρια περισσότερες γυναίκες να βρεθούν σε αυτή την κατάσταση. Αυτό είναι σημαντικό να το καταλάβουμε.

Κάποτε η Σάρα άκουσε ότι οι άνθρωποι στις πλούσιες χώρες έχουν συναντήσεις για να βοηθήσουν ανθρώπους σαν αυτήν. Διδάχθηκε στο σχολείο για τις προσπάθειες της κυβέρνησης να σταματήσει τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, ή “FGM”, όπως ονομαζόταν πλέον η τελετουργία που είχε υποστεί η μητέρα της. Κάποιοι άνθρωποι είχαν δώσει στην τάξη της φορητούς υπολογιστές, επειδή η εκπαίδευση ήταν το κλειδί για να γίνει η οικογένεια, η κοινότητα και η χώρα ισχυρότερη. Αυτό θα τους επέτρεπε να έχουν λιγότερα μωρά, περισσότερα χρήματα και καλύτερη υγεία. Αυτό φαινόταν λογικό στη Σάρα και ο κόσμος είχε φανεί τότε πιο φωτεινός.

Η Σάρα δεν βλέπει συχνά τους άλλους μαθητές τώρα. Άκουσε ότι το σχολείο είχε ανοίξει ξανά, αλλά οι περισσότερες από τις παλιές συμμαθήτριές της ήταν έγκυες ή είχαν μωρά, και όπως εκείνη ήξεραν ότι αυτός ο γεμάτος υποσχέσεις κόσμος δεν ήταν γι’ αυτές. Ξέρει ότι δεν είναι ηλίθιοι – ξέρουν ότι ο ιός ήταν κυρίως πρόβλημα για τους ηλικιωμένους και ότι οι ίδιοι πλούσιοι άνθρωποι που κάποτε πλήρωναν για τους υπολογιστές του σχολείου, έβγαλαν πολλά χρήματα από τα εμβόλια που επέμεναν να κάνουν όλοι για τον ιό των ηλικιωμένων. Πάντα ήξεραν ότι οι λευκοί άνθρωποι που είχαν έρθει στην κλινική ήταν πολύ πλούσιοι στις χώρες τους, αν και προσπαθούσαν να φαίνονται φτωχοί στο χωριό. Αλλά ποτέ δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι όλα αυτά ήταν ένα ψέμα. Τα δικά τους δεν ήταν παράλογα όνειρα. Ακόμα και ο χρηματομεσίτης που δάνεισε τα χρήματα στον πατέρα της είχε ήθος και πήγαινε στο τζαμί τις Παρασκευές.

Ενώ σε ένα συνέδριο στη Γενεύη χειροκροτούσαν τον επόμενο ομιλητή, ένας άλλος σπασμός πόνου έκοψε τη Σάρα, σε ένα άλλο, πιο απλό δωμάτιο. Αυτός ο σπασμός φαινόταν οξύτερος. Δεν μπορούσε πια να σκέφτεται αυτά τα πράγματα. Σύντομα αυτός θα επέστρεφε και δεν ήξερε πώς θα ετοίμαζε το γεύμα του. Η Σάρα ήξερε πολλά, για πολλούς ανθρώπους, αλλά αυτό δεν βοηθούσε.

Η UNICEF εκτιμά ότι υπάρχουν έως και 10 εκατομμύρια επιπλέον κορίτσια σαν τη Σάρα λόγω της καινοτόμου αντίδρασης στον Covid.

Suggest a correction