Niektóre rodzaje szczepionek powiązane ze zwiększonym ryzykiem innych infekcji

Naukowcy odkryli, że szczepionki, które nie zawierają żywego lub osłabionego patogenu, choć skuteczne przeciwko docelowej infekcji, mogą również zwiększać ryzyko infekcji niecelowych, szczególnie u dziewcząt.

Autorzy przeglądu preprintów znaleźli „przekonujące dowody” na to, że niespecyficzne efekty (NSE) dla układu odpornościowego, które występują po szczepieniu, mogą zwiększać ryzyko zakażenia patogenami, przed którymi szczepionka nie została zaprojektowana, a także mogą zwiększać ryzyko zakażenia z pozornie niezwiązanych przyczyn.

Zgodnie z przeglądem obecnie stosowanych szczepionek, szczepionki zawierające żywe patogeny były związane z pozytywnymi NSE – zwiększoną ochroną przed infekcjami niecelowymi.

Naukowcy odkryli jednak, że inne rodzaje szczepionek mają tendencję do wywoływania negatywnych NSE, w tym większej podatności na inne infekcje i związanej z nimi śmierci. Efekt ten był najbardziej zauważalny w krajach rozwijających się.

Przegląd, autorstwa Alberto Rubio-Casillasa i in., jest w druku, a poprawiony dowód został opublikowany online 29 grudnia 2023 r. w Vaccine.

W przeszłości ocena skuteczności szczepionek koncentrowała się wyłącznie na zdolności produktu do ochrony przed jedną konkretną chorobą (lub wieloma konkretnymi chorobami w przypadku szczepionek wielowalentnych). W tym kontekście docelowy czynnik zakaźny jest określany jako „homologiczny” cel lub patogen, podczas gdy patogeny niebędące celem są „heterologiczne”

Jednak to podejście do oceny skuteczności szczepionek zanika, ponieważ gromadzone są niepotwierdzone, epidemiologiczne i immunologiczne dowody wskazujące, że wiele szczepionek ma również pozytywne lub negatywne NSE.

Wiele nieszczepionkowych farmaceutyków również ma pozytywne i negatywne NSE, określane jako „efekty poza celem” Negatywne efekty poza celem – „efekty uboczne” – zwykle wiążą się z toksycznością, która w wielu przypadkach ogranicza stosowanie leku, bezpieczną dawkę lub leki, które można z nim przepisać. Wiele leków przeciwnowotworowych ma negatywne skutki uboczne.

Pozytywne efekty uboczne są również powszechne i często powodują, że lek opracowany dla jednej choroby jest stosowany nieformalnie lub „poza wskazaniami” dla drugiej choroby. Firmy często starają się o drugie lub trzecie zatwierdzenie leków o szerokim zastosowaniu poza wskazaniami.

Wszystkie leki mają nieodłączne pozytywne i negatywne skutki

Wszystkie leki mają nieodłączne pozytywne i negatywne skutki określone przez ich skuteczność i toksyczność.

Pozytywne NCE powstają nie z założenia, ale w wyniku zbiegu okoliczności. Wczesne doniesienia zazwyczaj obejmują studia przypadków i małe, niekontrolowane lub obserwacyjne badania, a nie duże, kontrolowane badania kliniczne.

W artykule z 2004 roku zauważono, że dzieje się tak od czasu wprowadzenia szczepionki przeciwko ospie w późnych latach dziewięćdziesiątych XVII wieku.

Istnieje wiele przykładów niepotwierdzonych odkryć. Na przykład Albert Calmette, współodkrywca szczepionki Bacillus Calmette-Guérin (BCG) w celu zapobiegania gruźlicy, zaobserwował, że dzieci otrzymujące jego szczepionkę były o 75% mniej narażone na śmierć niż dzieci nieszczepione – korzyści, których nie można wytłumaczyć zmniejszeniem liczby przypadków gruźlicy.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby szczepionka BCG była podawana razem ze szczepionkami DTP oraz po urodzeniu razem ze szczepionką przeciwko polio w krajach o niższych dochodach. BCG nie jest powszechnie stosowana w Stanach Zjednoczonych, ale jest używana w rutynowych szczepieniach niemowląt i dzieci w innych krajach, w których gruźlica jest bardziej rozpowszechniona.

Calmette mógł być pierwszym, który postawił hipotezę, że szczepionka na jedną chorobę zakaźną chroni biorców przed innymi infekcjami.

Podobnie w latach 1960-1970 rosyjska wirusolog Marina Woroszyłowa odkryła, że szczepionka przeciwko polio zapobiega również grypie. Pomimo znaczenia tego odkrycia i jego znaczenia dla obecnego krajobrazu podawania szczepionek, artykuł Voroshilovej nie otrzymał żadnych cytowań przed 2021 rokiem i tylko 21 cytowań od tego czasu.

Żywe szczepionki mają bardziej pozytywne skutki

Według Rubio-Casillasa i wsp. żywe lub żywe atenuowane (osłabione) szczepionki mają więcej pozytywnych niż negatywnych NSE.

Przykłady obejmują szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce (które razem tworzą pediatryczną szczepionkę przeciwko odrze, śwince i różyczce lub MMR), a także żółtą febrę, ospę wietrzną, BCG iniektóre szczepionki przeciwko polio.

Podobne narracje rozwinęły się wokół innych powszechnie podawanych szczepionek.

Doustna szczepionka przeciwko polio zmniejszyła liczbę zachorowań i zgonów spowodowanych biegunką w Ameryce Łacińskiej w latach 60. ubiegłego wieku, a badania przeprowadzone w Związku Radzieckim wykazały, że zapobiegała ona infekcjom układu oddechowego. Badania przeprowadzone w krajach rozwijających się również powiązały ten produkt ze znacznie niższymi wskaźnikami umieralności dzieci, a jedno z badań przeprowadzonych w Bangladeszu wykazało, że doustna szczepionka przeciw polio zmniejszyła liczbę zgonów związanych z chorobami układu oddechowego o 62%.

Żywa, atenuowana szczepionka BCG przeciwko gruźlicy została podana ponad 4 miliardy razy na całym świecie, a każdego roku przeprowadza się 100 milionów nowych szczepień noworodków.

Wkrótce po debiucie BCG w latach dwudziestych XX wieku epidemiolodzy zauważyli, że śmiertelność dzieci spadła w stopniu, którego nie można wyjaśnić jedynie zapobieganiem gruźlicy. Efekt ten zaobserwowano w kilku innych badaniach cytowanych przez Rubio-Casillas i wsp.

50% spadek śmiertelności niemowląt zaobserwowano również w badaniach obserwacyjnych w Afryce Zachodniej. Jak to często bywa, obserwacje i jednorazowe doświadczenia doprowadziły do trzech randomizowanych, kontrolowanych badań i metaanalizy tych badań, w których stwierdzono, że szczepionka BCG chroni przed niepowiązanymi patogenami i ma pozytywny NSE na przeżycie dzieci.

Brian Hooker, starszy dyrektor ds. nauki i badań w Children’s Health Defense, powiedział, że wszelkie dowody na pozytywne NSE związane ze szczepionkami zawierającymi żywe wirusy należy zestawić ze znanymi negatywnymi skutkami ubocznymi tych szczepionek.

Hooker, współautor książki „Vax-Unvax: Let the Science Speak”, przytoczył badania łączące szczepionki zawierające żywe wirusy z poważnymi skutkami ubocznymi. Obejmują one:

• Szczepionki MMR powiązane z drgawkami gorączkowymi i autyzmem.
• Szczepionki MMR i przeciwko ospie wietrznej ( MMRV) powiązane z drgawkami gorączkowymi.
• Szczepionka przeciwko rotawirusom powiązana z wgłobieniem(zagięciem jelita).
• Szczepionka przeciwko polio powiązana z przełomowymi infekcjami.
• Szczepionki BCG (podawane jednocześnie ze szczepionką DTP i/lub polio) powiązane z wyższą śmiertelnością w badaniach tutaj, tutaj, tutaj i tutaj.

Szczepionki niezawierające żywej kultury mogą zwiększać ryzyko innych chorób, zwłaszcza u dziewcząt

Szczepionki, które nie zawierają żywego lub osłabionego patogenu („szczepionki nie zawierające żywego patogenu”) chronią przed chorobą, dla której zostały zaprojektowane, ale są również związane z negatywnymi NSE. W niektórych przypadkach mogą one zwiększać ryzyko wystąpienia innych chorób, zwłaszcza u kobiet.

Na przykład, według jednego z badań, dziewczęta otrzymujące nieżywą szczepionkę DTP umierały dwa razy częściej niż dziewczęta nieszczepione, z porównywalną szkodą dla zaszczepionych chłopców.

Podobny NSE zaobserwowano w przypadku szczepionki DTP plus szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz szczepionki przeciwko Haemophilus influenzae typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, malarii i inaktywowanej szczepionce przeciwko polio.

Efekty te są najbardziej widoczne, gdy jedna z tych szczepionek była ostatnią szczepionką podaną dziecku. Badania nad tym, jak długo utrzymuje się ten efekt, są w większości przypadków trudne, ponieważ osoby badane są bardzo często szczepione. Według Rubio-Casillas i wsp. efekty te utrzymują się przez co najmniej sześć miesięcy, a czasami przez lata.

Efekty te po raz pierwszy odnotowano w krajach rozwijających się. Jednak NSE wzbudziły ostatnio zainteresowanie systemów opieki zdrowotnej pierwszego świata, zaniepokojonych kosztami opieki. Europejskie i amerykańskie badania wykazały, że żywe szczepionki miały tendencję do zmniejszania liczby hospitalizacji z powodu niezwiązanych z nimi chorób, ale szczepionki nieżywe zwiększały ją.

Szczepionka DPT była głównym celem badań NSE od lat 80-tych XX wieku, kiedy ustalono jej związek ze zwiększoną śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny.

Późniejsze badania potwierdziły te wyniki, szczególnie u dziewcząt. Jednak raport Światowej Organizacji Zdrowia z 2016 r. nie mógł potwierdzić związku między szczepieniem DPT a negatywnymi NSE, pomimo cytowania kilku badań, które według Rubio-Casillasa i in. cierpiały z powodu „poważnej tendencyjności przeżycia” – nieuniknionej konsekwencji, że pacjenci, którzy przeżywają dłużej, zazwyczaj otrzymują więcej leczenia i są nadreprezentowani przy zgłaszaniu pozytywnych wyników.

W tym punkcie autorzy napisali, że po wyeliminowaniu tego rodzaju uprzedzeń „dzieci, które otrzymały szczepionkę DTP, miały dwukrotnie wyższy wskaźnik śmiertelności niż niemowlęta, które nie otrzymały szczepionki DTP”

Inne szczepienia wykazują podobne wzorce, choć ich wyniki nie zawsze są tak jednoznaczne. Sponsorzy nieżywej szczepionki RTS, S/AS01 przeciwko malarii twierdzą, że jest ona skuteczna w 18-36% w zapobieganiu malarii, co stanowi skromny poziom ochrony, ale ma niewielki wpływ na śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny u wszystkich dzieci i negatywny wpływ na dziewczynki.

Inne czynniki prowadzące do NSE wymienione przez Rubio-Casillas i wsp. to kolejność lub kolejność szczepień, dawka antygenu i powtarzane szczepienia tym samym produktem.

Rubio-Casillas i wsp. zakończyli swoje badanie zaleceniami dotyczącymi zminimalizowania liczby zgonów i chorób związanych z NSE po szczepionkach poprzez promowanie produktów z dodatnim NSE – posuwając się tak daleko, że zalecili szczepienia BCG dla wszystkich afrykańskich niemowląt, aby zapobiec nie tylko gruźlicy, ale także innym infekcjom.

Hooker powiedział The Defender, że nie zgadza się z zaleceniem autorów, opierając się na badaniach (wymienionych powyżej) łączących szczepionkę BCG z wyższymi wskaźnikami śmiertelności.

Wezwali oni również badaczy i inne zainteresowane strony do uznania, że negatywne NSE są problematyczne:

„Można zrozumieć, że w czasach rosnącej niechęci do szczepień, wielu badaczy nie chce nawet rozważać możliwości wystąpienia takich szkodliwych NSE … [Ale] uznanie, że szczepionki nie zawierające żywych komórek mają negatywne skutki, nie oznacza, że powinny przestać być stosowane i nie powinno zachęcać ludzi, którzy wierzą, że szczepionki powodują tylko szkody, do dalszego ich odrzucania”

T21/01/2024RP

Suggest a correction